Problemy z rekuperacją ‑ jak im zapobiec?

Najczęstsze problemy z rekuperacją ‑ z czego wynikają?

Stan faktyczny w Polsce i nieistniejące uprawnienia do montażu rekuperacji

W Polsce nie są wymagane żadne dokumenty potwierdzające umiejętności instalatorów do montowania systemu rekuperacji. Od początku 2021 roku w kraju nad Wisłą zaczęło powstawać wiele firm monterskich trudniących się rekuperacją. Było to spowodowane zmniejszeniem przez parlament wartości energetycznej domów budowanych od roku 2021 włącznie. Nie jest tajemnicą, że w Polsce rekuperacja była znana kilkadziesiąt lat temu, ale na ten luksus mogli pozwolić sobie tylko nieliczni. 

W większości przypadków w tamtych czasach rekuperacją zajmowały się większe firmy wentylacyjne, zakładające na co dzień klimatyzacje. Monter klimatyzacji, aby mógł wykonywać swój zawód, musi posiadać uprawnienia F‑gazowe, które można zdobyć jedynie na podstawie zdanego egzaminu sprawdzającego teoretyczną i praktyczną wiedzę. Zewnętrzna komisja UDT – Urzędu Dozoru Technicznego – sprawdza, czy uczestnik kursu faktycznie nabył niezbędne umiejętności wymagane do późniejszego sprawdzania szczelności czy serwisu klimatyzacji oraz innych urządzeń. 

Dziś w Polsce rekuperacją może zajmować się dosłownie każdy i jest to jeden z większych problemów, które dotykają nas na każdym kroku począwszy od zmian prawa przez parlament. Dzieje się tak dlatego, że każda z firm chciałaby z tego przysłowiowego tortu wziąć jak najwięcej. Dotyczy to wielu aspektów wiedzy technicznej i przekłada się na mniejsze, bardziej uciążliwe problemy z rekuperacją dla użytkowników nowych domów.

Cena, czyli jeden z grzechów głównych w Rekuperacji

Decydując się na budowę domu musimy mieć świadomość, że będziemy jego użytkownikami. Internet pęka w szwach od informacji, że ludzi nie stać na dokończenie budowy z uwagi na wzrost cen surowców niezbędnych do tego celu, a tu jeszcze rekuperacja…

Pierwsze, co nam przychodzi wtedy do głowy, to oczywiście to, żeby gdzieś przyoszczędzić. Zatem już wtedy udajemy się do firm trudniących się rekuperacją z myślą o zakupie budżetowej jednostki i takiej samej jakości instalacji. Trzeba jednak zadać sobie wtedy jedno proste pytanie: Czy stać mnie, aby oszczędzać na rekuperacji? 

Budżetowe wybory klientów nie zawsze kończą się dobrze.

Rysunek 1 i 2. Od lewej oszroniona czerpnia, po prawej zamarznięta wyrzutnia z zamarzniętą smugą nieczystości na elewacji.

Wybór budżetowych elementów może nie tylko spowodować brak wymiany powietrza, ale również doprowadzić do uszkodzenia rekuperatora. Posiadamy w naszej ofercie Czerpnio‑Wyrzutnię Kombi Grid marki ENSY,  w której powyższe problemy z rekuperacją nie występują.

Rysunek 3.  Czerpnio‑Wyrzutnia Kombi Grid od ENSY w podwójnej kolorystyce wraz z przekrojami.

Rysunek 4.   Zasada działania Czerpnio‑Wyrzutnii Kombi Grid od ENSY.

W Internecie można doczytać się również opinii monterów, że instalacja w Polsce takiej czerpnio‑wyrzutni jest nielegalna i mogą wystąpić problemy prawne związane z odbiorem domu. Często instalatorzy powołują się na rozporządzenia z ubiegłego stulecia, a jak jest naprawdę? Przedstawiamy aktualne rozporządzenie, którego treść poniżej:

„ROZPORZĄDZENIE MINISTRA INFRASTRUKTURY z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie” Dz.U.2019.1065 t.j. z dnia 2019.06.07.

W Dziale IV, Rozdział 6 ‑ §  152. Pkt 11.  „Odległość, o której mowa w ust. 10, może nie być zachowana w przypadku zastosowania zblokowanych urządzeń wentylacyjnych, obejmujących czerpnię i wyrzutnię powietrza, zapewniających skuteczny rozdział strumienia powietrza świeżego od wywiewanego z urządzenia wentylacyjnego. Nie dotyczy to przypadku usuwania powietrza zawierającego zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia, uciążliwe zapachy lub substancje palne”.

Przy wyborach budżetowych mogą wydarzyć się rzeczy, które nie śniły się filozofom, jak chociażby ten przypadek zamarznięcia wody na ścianie pod wyrzutnią.

Rysunek 5.   Zamarznięta woda pod wyrzutnią. (źródło: rekuperacja i rekuperatory (facebook) grudzień 2021)

Problem z rekuperacją ‑ hałas i nieczystości przy anemostatach

Brudne elewacje i pozamarzane w nich elementy osprzętu rekuperacji to niejedyny problem budżetowych instalacji. Są też takie mankamenty, które występują nie tylko zimą, ale przez cały rok. Mowa tutaj o głośnej pracy rekuperatora, a także o hałasie dobiegającym z anemostatów, które to mogą nowemu mieszkańcowi domu spędzać sen z powiek. Zdarzają się przypadki osób wyłączających na noc rekuperator, ponieważ domownicy nie są w stanie spać podczas pracy rekuperatora. Niewłaściwie położona instalacja może poza hałasem powodować zabrudzenia przy anemostatach, takie jakie przedstawiamy na obrazku poniżej.

Rysunek 6.   Nieczystości wokół anemostatu. (źródło: rekuperacja i rekuperatory (facebook) luty 2021)

Dobór oferty dla klienta powinien być brany z zapasem wydatku powietrza. W Polsce często stosuje się dobór 1:1, czyli wydatek powietrza wyliczony na podstawie kalkulacji w stosunku do maksymalnej wydajności rekuperatora. Dochodzimy do wniosku, że aby rekuperator rzeczywiście pracował przy założeniach naszej kalkulacji, to musiałby pracować na 100% swojej mocy. Pracując na połowie swojej mocy nie da takiego zapotrzebowania, jakie początkowo ustaliliśmy. Dodatkowo zdarza się też tak, że występuje brak komunikacji między klientem a instalatorem odnośnie dogadania kilku spraw i wówczas może zdarzyć się tak, że tam, gdzie chcemy mieć szafkę, jest już anemostat, ale są na to sposoby pomysłowe, czy koniecznie jednak dobre? Oczywiście, że nie.

Rysunek 7. Przykryty w części anemostat. (źródło: rekuperacja i rekuperatory (facebook) listopad 2021)

Anemostat w tym przypadku nie ma możliwości w pełni sprawnie wyciągnąć dostatecznej ilości powietrza z kuchni. 

Dobór rekuperatora oraz właściwa i cicha instalacja

Kluczem do sukcesu są odpowiednie obliczenia wydatków powietrza na każdej kondygnacji i w każdym pomieszczeniu. Następnie dopasowanie do nich kanałów, jak i liczby rozdzielaczy, skrzynek rozprężnych i anemostatów. W domach z salonami około 30 m2 nasz wydatek na nawiew będzie od 180 do 270 m3/h. Zwykle skupiamy się na rozprężaniu powietrza, czy to na czerpnio‑wyrzutni, czy to większą ilością kanałów do anemostatów. 180 m3/h można zrobić mocno budżetowo na dwóch anemostatach i w każdym z nich dać po trzy króćce. Można też zrobić taki salon na trzech anemostatach i w każdym z nich po dwa króćce. Nieważne jak dobry będzie nasz rekuperator, przy 100% jego pracy będzie świstało i huczało w całym domu. Można też to powietrze rozprężyć dając cztery anemostaty po dwa króćce lub jeszcze lepiej ‑ po trzy. Wówczas powietrze podczas 100% pracy rekuperatora będzie lepiej rozprężone i bezdźwięcznie zapełni nam pomieszczenia. W naszej strefie klimatycznej najlepiej sprawdzą się rekuperatory z wymiennikiem obrotowym. W Polsce często występuje temperatura poniżej 5ºC, więc szereg rekuperatorów musi być dogrzewanych, by osiągnąć swoją temperaturę pracy, a za pracę grzałek dogrzewających zapłacimy sami. W rekuperatorach obrotowych problem ten nie występuje i można cieszyć się bardzo dobrej jakości sprzętem płacąc dużo mniej za bieżące rachunki, szczególnie w zimę.

Jeśli jesteście zainteresowani właściwą, cichą instalacją oraz doborem odpowiedniego rekuperatora, to dobrze trafiliście. Posiadamy rekuperatory ENSY, a także świetnie wyspecjalizowane ekipy montażowe z uprawnieniami F‑gazowymi. Tanio na pewno nie będzie, ale będzie na tyle dobrze, że wolny czas będziecie mogli poświęcić na swoje pasje, a nie na szukanie pomocy na forach o rekuperacji.